In Nederland liggen duizenden faunapassages. Helaas worden deze passages niet altijd voldoende onderhouden. 3D Makers Zone is samenwerking met PNH, PWN en OAK Consultants tot een oplossing gekomen om de staat en de werking van de faunapassages te monitoren.

We hebben een belangrijke mijlpaal bereikt in de bescherming van wilde dieren en de waarborging van biodiversiteit. We kunnen nu realtime beelden bekijken van dieren die gebruik maken van faunapassages via een speciaal daarvoor ontwikkeld dashboard. Een faunapassage is een civiel ecologische doorgang of overgang waarmee in het wild levende dieren een obstakel, zoals een verkeersweg, kunnen kruisen. Het doel van het ontwikkelen van deze technologie is het faciliteren van effectief beheer en onderhoud van de faunapassages.

Deze oplossing biedt een unieke aanpak doordat deze op meerjarige basis functioneert en volledig zelfstandig werkt. Wat deze oplossing nog specialer maakt, is dat de camera volledig op maat is gemaakt met behulp van 3D-printingtechnologie voor de specifieke tunnels. Hoewel er bedrijven zijn die wildlife-camera’s plaatsen, vereisen deze doorgaans een bezoek elke 6 weken om de batterijen te vervangen. Met deze nieuwe oplossing is dat niet nodig, omdat de camera zelfvoorzienend is en langdurig kan functioneren zonder menselijke tussenkomst. Dit zorgt voor meer gemak en minder kosten bij het monitoren van de tunnels en het vastleggen van wilde dieren in hun natuurlijke omgeving.

Toenemende bebouwing en de aanleg van wegen zorgt ervoor dat landschappen verdeeld raken. Ook de verschillen en contrasten in het bodemgebruik tussen naburige gebieden worden groter. Het ‘splitsen en versnijden’ van landschappen noemt men versnippering of fragmentatie. Versnippering veroorzaakt een verbrokkeling en verstoring van het leefgebied van soorten, habitatfragmentatie genoemd. Er ontstaan kleine, meer of minder geïsoleerde gebieden waarin een aantal soorten niet goed kan overleven. Wegen bijvoorbeeld vormen barrières voor soorten en veroorzaken verkeersslachtoffers. Faunapassages zijn een oplossing om deze versnippering tegen te gaan. Met de aanleg van deze passages geven overheden en gebiedsbeheerders invulling aan hun zorgplicht ten aanzien van de bescherming van de natuurlijke habitat.

Het ontwikkeltraject begon met het inzetten van traditionele infrarood detectie sensoren. Al snel bleek het nuttig te zijn om gebruik te maken van infrarood camera’s om zo ook daadwerkelijk te kunnen zien wat er door een faunapassage loopt. Cameras detecteren niet alleen de activiteit van wilde dieren, maar bieden ook de mogelijkheid om de soorten die passeren te identificeren. Dankzij de realtime beelden kunnen onderzoekers en natuurbeschermers snel reageren op eventuele verstoringen of obstakels die worden gedetecteerd in de faunapassages, waardoor de veiligheid en het welzijn van de dieren worden gewaarborgd. Bovendien zullen de verzamelde gegevens gebruikt worden bij het evalueren van de effectiviteit van bestaande faunapassages en het aanbrengen van verbeteringen waar nodig.

Onlangs werden de resultaten van dit ontwikkeltraject gedeeld tijdens een bijeenkomst bij 3D Makers Zone. Onderdeel van deze middag waarbij de monitoring van faunapassages centraal stond was een workshop met verschillende partijen. Zo waren er natuurbeheerders aanwezig maar ook ecologen, aannemers, studenten en andere betrokkenen. De uitkomsten van een interactief onderdeel van de middag waren positief: er is nadrukkelijk behoefte aan betere monitoring en er zijn goede mogelijkheden de huidige oplossing verder te verbeteren (kleiner en energiezuiniger) en op te schalen voor diverse scenario’s.

3DMZ gaat in samenwerking met de partners door met het ontwikkelen van deze technologie zodat in de toekomst nog meer faunapassages gemonitord kunnen worden.